Müslümanların birbirleri üzerindeki hakları nelerdir?
Müslümanın kardeşi üzerindeki hakları çoktur. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz de bazı hadislerinde kardeşliğin öneminden dolayı Müslümanın, diğer bir Müslüman üzerindeki haklarını zikretmiştir.
MÜSLÜMANLARIN BİRBİRLERİ ÜZERİNDEKİ HAKLARI
Dînimiz; içtimâî mes’ûliyetleri tanzim etmiş ve şu vazifeleri Müslümanın Müslüman üzerindeki hakları olarak bildirmiştir:
- Selâmlaşmak,
- Nasihat istediğinde nasihat etmek,
- Hasta ve tâziye ziyaretlerinde bulunmak,
- Dâvetine icâbet etmek,
- Aksırdığı zaman duâ etmek,
- Sıla-i rahimde bulunmak…[1]
Rasûlullah sallâllâhu aleyhi ve sellem Efendimiz, ashâbının, bu vazifeleri îfâ edip etmediğini kontrol etmek ve bunları edâya teşvik için sık sık; yetimler, açlar, hastalar ve vefat eden din kardeşleriyle alâkadar olup olmadıklarını sorardı.[2]
Hayata gözlerini yetim olarak açmış olan Fahr-i Kâinat Efendimiz, ümmetinin yetimleriyle bizzat alâkadar olur ve şöyle buyururdu:
“Ben her mü’mine kendi nefsinden daha ileriyim, daha yakınım. Bir kimse ölürken mal bırakırsa, o mal kendi yakınlarına âittir. Fakat borç veya yetimler bırakırsa, o borç bana âittir; yetimlere bakmak da benim vazifemdir.” (Müslim, Cum’a, 43; İbn-i Mâce, Mukaddime, 7)
Enes bin Mâlik radıyallâhu anh da şöyle der:
“Rasûlullah, din kardeşlerinden birini üç gün göremezse, onu sorardı. Uzaktaysa onun için duâ eder, evindeyse ziyaret eder, hasta ise şifa dilemeye giderdi.” (Heysemî, II, 295)
Fahr-i Kâinat Efendimiz, bizzat dâvetlere icâbet ederdi. Bu hususta sosyal statü ayrımı da yapmazdı.
Rasûlullah sallâllâhu aleyhi ve sellem Efendimiz’in bütün bu söz ve davranışları, bir Müslümanın içtimâî mes’ûliyetler hususunda ne kadar geniş bir gönül ufkuna sahip olması gerektiğinin müşahhas misalleridir.
Dipnotlar:
[1] Bkz. Buhârî, Cenâiz, 2; Müslim, Selâm, 4-5. Ayrıca bkz. İbn-i Mâce, Cenâiz, 1. [2] Bkz. Müslim, Fedâilu’s-Sahâbe, 12.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, İslam Tefekkür Ufku, Erkam Yayınları